Wiele małych dzieci przechodzi przez etap gryzienia. Maluchy gryzą swoje mamy i ojców, a także inne dzieci. Rodzice dzieci ugryzionych stają się zaciętymi obrońcami swoich podopiecznych. Ich odpowiedź: „Muszę chronić swoje dziecko” może być z łatwością rozumiana jako: „Twoje dziecko jest złe” i może wywoływać emocjonalne zawirowania. Czasami zachowanie gryzących dzieci nie ma nic wspólnego z tym, jak „dobre” jest dziecko ani jak dobrze jest wychowywane.
Niemowlęta eksperymentują z gryzieniem
Niemowlęta gryzą swoje zabawki w trakcie ząbkowania, pierś mamy, smoczek oraz palce lub ramiona rodziców. Zazwyczaj natychmiastowe wzdrygnięcie się lub okrzyk zaskoczenia rodzica, komunikuje dziecku, że gryzienie boli, a po kilku eksperymentach dziecko nauczy się wystarczająco dużo o kąsaniu, aby przejść dalej. Eksperymenty ustają. W tych gryzących eksperymentach nie ma nic złego: dziecko robi to, co musi zrobić, aby się uczyć.
Rodzice muszą strzec także własnego bezpieczeństwa z dzieckiem, które bada gryzienie. Na przykład, nie ma sensu wkładać palca w usta dziecka, które odkrywa gryzienie, jeśli ma zęby!
Maluchy gryzą, gdy czują się przestraszone lub sfrustrowane
Do czasu, gdy dziecko wyrośnie z okresu niemowlęctwa, nauczy się, że gryzienie boli. Rzadko zdarza się, że małe dziecko gryzie jako eksperyment. Maluch gryzie, ponieważ duża fala napięcia nagle zalewa mu mózg. Nie planuje tego i nie wie, jak to powstrzymać. Kiedy dziecko gryzie, to jest jak kichnięcie lub kaszel – jego ciało robi to z wewnętrznych przyczyn, które nie są pod jego kontrolą.
Jednym z głównych powodów gryzienia dla dzieci jest strach lub frustracja. Gdy stres w ich życiu wzrośnie, mogą nie wyrażać obaw lub frustracji poprzez naturalne odruchy, takie jak płacz i napady złości. Dla nich sytuacja nie sprzyja wyrażaniu wielu uczuć. Ale mimo to emocje buzują, a kiedy stają się nie do zniesienia, może dojść do gryzienia.
Małe dzieci potrzebują ujścia dla swoich uczuć
Małe dzieci potrzebują okazji, by codziennie wyrażać frustracje, lęki i inne nieprzyjemności. Chcą być blisko rodziców, ale mamusie i tatusiowie muszą pracować, robić zakupy, przygotowywać posiłki, rozmawiać przez telefon i opiekować się innymi dziećmi.
Tak narasta napięcie. Codzienne zwykłe wydarzenia mogą łatwo wywołać u dziecka uczucie smutku i samotności, chociaż nic, co dorosły uznałby za „trudne”, nie miało miejsca.
Na przykład, jeśli rodzic nie pracuje nocą, małe dziecko nie rozumie jej nieobecności. Czuje lęk i próbuje płakać, mając nadzieję, że uleczy smutek w ramionach kogoś, kto go kocha i będzie słuchał. Jednak opiekun mający dobre intencje wierzy, że maluch poczuje się lepiej, jeśli nie płacze, i poda mu butelkę lub utuli go do snu. Następnego dnia w żłobku ten maluch gryzie inne dziecko. Próbował uwolnić swoje napięcia, ale nie mógł. Uczucia, które wypchnął, wyskakują w postaci gryzienia. Nie wie, dlaczego zdecydował się ugryźć. Był po prostu zbyt pełen napięcia, by dobrze funkcjonować.
Maluchy gryzą z powodu zarówno obecnych, jak i zgromadzonych napięć
Napięcia związane z ukąszeniem małych dzieci mogą wynikać z tego, co się ostatnio wydarzyło. Narodziny rodzeństwa, nieobecność rodzica, przemocy w telewizji, zmiana opiekuna lub przeprowadzka z jednego mieszkania do drugiego to rodzaje rzeczy, które mogą powodować zmianę zachowania dziecka.
Gryzienie jest jak krwotok z nosa: jest powszechne, nie jest zabawne dla dziecka lub rodziców i może niekorzystnie wpływać na inne dzieci, ale nie jest oznaką, że ktoś jest „zły”.
Czasami najbardziej prawdopodobnym wyjaśnieniem ukąszenia małych dzieci jest to, że kierują nimi uczucia, które pochodzą z wydarzeń na początku życia dziecka, a nie z obecnych napięć.
Jak najlepiej odgadnąć intencje dziecka?
Czasami małe dzieci gryzą z frustracji. Być maluchem to zobaczyć ogromną liczbę interesujących rzeczy, które ludzie robią, i pomyśleć: „Chcę to zrobić!”. Maluch nie wie, że nie ma jeszcze siły ani koordynacji, aby w pełni odnieść sukces. To pełen nadziei i frustrujący czas życia.
Kiedy dziecięce ataki złości – jego naturalna, zdrowa i łagodząca napięcie reakcja na frustrację – nie są dozwolone, frustracja dziecka może się rozwinąć, dopóki nie będzie mógł stać blisko innych dzieci. Gryząc, biczuje się, ponieważ narastająca w nim frustracja nie miała dopuszczalnego ujścia.
Nie trzeba znać przyczyny, przez którą dziecko gryzie
Odgadnięcie, dlaczego małe dziecko gryzie, może być pomocne w przewidywaniu, kiedy to zachowanie się pojawi, dzięki czemu można być blisko, aby interweniować i aby chronić inne dzieci. Jednak by pomóc dziecku, nie trzeba rozumieć źródła napięć. Niezależnie od tego, czy rodzic myśli o prawdopodobnej przyczynie, czy nie, pomocne działania będą takie same.
Pomóc dziecku uwolnić napięcia w produktywny sposób
Gryzienie nie uwalnia wewnętrznego napięcia dziecka. Dziecko czuje się znacznie gorzej po tym, jak kogoś ugryzie, nawet jeśli wydaje się obojętne. Naruszenie czyjejś nietykalności dodaje mu niepokoju, a poczucie winy sprawia, że wygląda tak, jakby go to nie obchodziło. Ale w środku jest bardziej przerażony niż wcześniej.
Kiedy dziecko kogoś ugryzło, warto podejść bliżej. Powiedzieć mu delikatnie, że żałuje się, że nie zdążyło się w porę, aby zabezpieczyć jego bezpieczeństwo. Następnie należy spojrzeć mu w oczy i zapytać, czy może powiedzieć, co czuje. Zazwyczaj nie otrzymuje się wyjaśnień.
Rodzic powinien delikatnie próbować nawiązać kontakt wzrokowy i powiedzieć maluchowi, że chce być z nim w tej chwili. Dziecko nie będzie często w stanie uwolnić się od emocji poprzez płacz lub napad złości. Czasami dziecko zaczyna się śmiać, zamiast płakać lub burzyć. To dobry znak. Śmiech jest często pierwszym krokiem w procesie uwalniania napięcia.
Nie trzeba być rodzicem dziecka, aby być tym, który pomoże. Każdy pobliski, opiekuńczy, cierpliwy dorosły jest dobrą osobą do interwencji. Dziecko z napięciem potrzebuje słuchacza, jakiegokolwiek słuchacza. Jeśli słuchacz nie jest jego rodzicem, najprawdopodobniej będzie płakać z powodu pragnienia jego bliskości. Mogą to być uczucia leżące u podstaw jego gryzącego zachowania.
Maluchy gryzą, gdy są wyjątkowo słodkie
Czasami rodzic tuli się i pieszczotliwie bawi z uroczym maluchem, kiedy dziecko znienacka gryzie. Po takim zdarzeniu po raz drugi rodzice obawiają się okazywać taką czułość. Nie mogą zrozumieć, dlaczego ich własne dziecko ugryzło podczas najdelikatniejszych zabaw. Dlaczego tak się dzieje?
Szansa na przytulenie się i śmiech oraz posiadanie więzi z rodzicem jest głęboko uspokajająca dla dziecka. Pochłania tyle miłości i radości dorosłych, ile tylko może. Czuje się bezpiecznie. Więc jego instynkt sygnalizowania pomocy przejmuje kontrolę. Maluchy gryzą w środku ciepłej, bliskiej gry, aby się porozumieć: „Jestem gotów pokazać ci wielkie uczucia, ale potrzebuję twojej pomocy”.
Po ugryzieniu sprytnie jest zareagować tak mało, jak to możliwe. Przytrzymać dziecko blisko i powiedzieć coś w stylu: „Kochanie, nie mogę cię ugryźć. Powiedz mi, co masz na myśli”. Warto zaoferować kontakt wzrokowy i trzymanie się bardzo blisko. Poczucie uwagi i chęć słuchania pomogą dziecku postępować inaczej. Uwaga rodzica pomaga dziecku skupić się na uczuciach, które musi wyrażać.
Kiedy dziecko ugryzie rodzica w środku czułej gry, należy mieć wyrobiony sposób postępowania. Jeśli uda się złapać dziecko, które jest gotowe ugryźć tuż przed tym aktem, warto położyć rękę na jego czole. Dzięki temu można zachować odpowiedni dystans. Delikatnie należy przytrzymać go w odległości kilku centymetrów od potencjalnego ugryzienia i powiedzieć mu: „Nie pozwolę ci ugryźć mnie, kochanie”, tonem, który pozwala mu poznać, że rodzic jest gotów mu pomóc. Oferując swoje wsparcie i uwagę, nie pozwala mu się, aby dziecko zmieniło temat. Będzie się albo śmiało i w ten sposób uwolni napięcie, albo zacznie mocno płakać, ponieważ w końcu ma zapewnione bezpieczeństwo, którego potrzebuje. Takie wsparcie pomaga mu wyczuć strach, który go niepokoi.
Nie wolno karać dziecka, które gryzie
Można pomóc gryzącemu dziecku, niezależnie od tego, czy jest się rodzicem, opiekunem, dziadkiem czy przyjacielem. Każde dziecko uwolni się od gryzienia, gdy tylko uwolnione będą jego stłumione uczucia, co pozwoli mu się zrelaksować i poczuć się bezpiecznie. Dzieci, które gryzą, są dobrymi dziećmi, potrzebującymi pozytywnej motywacji, w ramionach troskliwej osoby dorosłej.
Świetnym rozwiązaniem są wówczas wszelkie typu pogadanki w formie zabawy. Dobrym pomysłem jest odniesienie się do kolekcji Szalony Wilk. To historia mieszkańca lasu, który gryzł, a wręcz zjadał swoich przyjaciół i miał w związku z tym spory problem. Na szczęście wszystko udało się rozwiązać i Szalony Wilk nauczył się, że gryzienie nie jest najlepszym sposobem na zabawę. Dzięki licznym, różnorodnym gadżetom związanym z tą postacią, lekcję rozładowania napięcia w inny sposób, niż poprzez gryzienie można przeprowadzić w wielu momentach dnia. Niech postać Szalonego Wilka stanie się wzorem dla malucha i jednocześnie świetną zabawką terapeutyczną.